9-5-2023 | De Hemsterhuisbrug is een echte blikvanger in de Haagse Binnenstad. Dankzij de inspanningen van de Stichtingen Haags Industrieel Erfgoed (SHIE), Joods Erfgoed Den Haag, SOS Den Haag, samen met de bewonersorganisaties Kortenbos en De Groene Eland en de rondvaartorganisaties de Ooievaart, Willemsvaart, Hollandse Vloot en Salonboot wordt de brug weer in oude glorie hersteld. Koos Havelaar, voorzitter van SHIE, heeft zich verdiept in de geschiedenis van de brug.

Metaalindustrie

Als medeauteur van het boek ‘De metaalpletterij en ijzergieterij L.I. Enthoven & Co’, weet Koos veel te vertellen over de historie van de brug: “De Hemsterhuisbrug is 1 van de 2 bruggen in Den Haag die nog zijn gemaakt door de firma Enthoven”, vertelt hij. De tweede brug is te vinden op de Boomsluiterskade. “In de 19e eeuw was de metaalindustrie erg belangrijk voor Den Haag. Bij de firma Enthoven werkten toen zo’n 700 mensen. Sinds 1904 is deze grote ijzergieterij en pletterij uit de stad verdwenen, pas in de jaren 1980 vertrok de laatste metaalindustrie uit de stad.”

Sfeer en kwaliteit

Het historisch straatmeubilair uit de tijd van Enthoven zoals lantaarnpalen, hekwerken, bruggen en banken is nog zichtbaar en herinnert aan deze tijd. “Dit industriële erfgoed voegt sfeer en kwaliteit toe aan de historische binnenstad,” vindt Koos.

Uithijsen Hemsterhuisbrug
Op de Veenkade wordt de Hemsterhuisbrug uitgehezen. De brug wordt gerenoveerd en het draaimechanisme hersteld.

Brug weer draaibaar

De brug bij de Hemsterhuisstraat is een markant product van de firma Enthoven. Van origine is het een oude draaibrug. Het draaiwerk staat op een soort landtong de gracht in. “In de jaren 1990 is de brug gerenoveerd en toen is een deel van het ‘draaimechaniek’ verwijderd”, vertelt Koos. “Dat leek toen niet meer belangrijk.” Zonde, vonden veel bij Den Haag betrokken organisaties. Zij begonnen eind vorige eeuw een actie om de Hemsterhuisbrug weer draaibaar te maken. “We hoopten dat het oude mechaniek opnieuw gebruikt kon worden, maar helaas is het niet meer terug te vinden. Wel heb ik het oude bestek teruggevonden, dat is nu nuttig gebruikt.” Met de komende werkzaamheden aan deze brug wordt het draaiwerk op een plateau geplaatst zodat het grachtenwater hieronder door kan. Dat is een verbetering van het watersysteem omdat de landtong nu bijna de helft van de gracht blokkeert.

Brugwachtershuisje terug

Om de nieuwe technische installatie een plek te geven komt het brugwachtershuisje – naar historisch voorbeeld – weer terug, tot genoegen van Koos: “Samen met mooie historische kappen op de lantaarnpalen gaat het een heel sfeervol plekje Den Haag worden.”